分类名称 | 木蜂亚科 | |
汉语拼音 | mù fēng yà kē | |
别 名 | ||
拉丁文学名 | Xylocopinae | |
英文学名 | ||
图集 | ||
简介 | 木蜂亚科,Xylocopinae,昆虫纲膜翅目蜜蜂科的一个亚科。本亚科包括大型及中、小型种类。一般上唇横宽;唇基宽,扁平不隆起;亚触角缝指向触角窝内缘;前翅具2或3个亚缘室;前足基节宽扁。本亚科包括4个族。我国分布有木蜂族xylocopini、小芦蜂族Allodapini及芦蜂族Ceratinini。 下级分类 木蜂族 木蜂(又称椽蜂)大多于各种枯木或木材中筑巢,弯月木蜂亚属Biluna的种类于竹杆中或竹建筑中筑巢;中亚地区分布的突眼木蜂属Proxylocopa于土中筑巢;木蜂中也有在石缝土隧道中筑巢的。由于一些种类于木建筑或竹建筑(房屋、桥梁、栅栏)的栋、柱、椽中筑巢,已构成对建筑物的一定危害;此外,尚有一些种类,如我国曾发现竹木蜂Xylocopa(Biluna)nasalis将电缆铅皮咬穿孔状,影响线路畅通及安全,在一定程度上构成经济上的损失,是有害的一面。但是,绝大多数种类是不同地区一些经济作物如瓜类、热带药材(砂仁、豆蔻)、果树、牧草(三叶草,苜蓿等)等的传粉昆虫。 地理分布。木蜂在世界六大动物界均有分布,主要分布于热带及亚热带,北温带及南温带只有几种,旧大陆的种类多。3个属中厉蜂属Lestis分布于澳洲东部;突眼木蜂属Proxylocopa分布于古北界西南部,西起欧洲东南部,经中东、外高加索、中亚的土耳其、伊朗、阿富汗,中国的新疆、青海、甘肃、宁夏、内蒙古至山西、河北;北自俄罗斯的伏尔加河口,南至中东地区及北非,约在北纬30°-45°N之间。椭突眼木蜂 Proxylocopa(s.str.)olivieri分布于欧洲东南部(希腊),外高加索、伊朗及北非,位于本属分布区的西部;褐足原木蜂Proxylocopa(Ancylocopa)Przewalskyi分布于原苏联中亚地区、蒙古及中国蒙新地区至河北,位于本属分布区的东半部;红突眼木蜂 Proxylocopa(s.str.)rufa分布于外高加索、原苏联中亚地区、伊朗东部及西北部、巴基斯坦北部、中国的新疆,位于本属分布区的中部,其分布区的两端与以上2种有重叠部分;中国的中华突眼木蜂Proxylocopa(s.str.)sinensis和蒙古突眼木蜂Proxylocopa(s.str.)mongolica是本属分布最东部的种类。 [3] 突眼木蜂属Proxylocopa Hedicke,1938 突眼木蜂亚属Proxylocopa s.str.Hedicke,1938 红突眼木蜂Praxylocopa(s.str.)rufa(Friese),1901 中华突眼木蜂Proxylocopa(s.str.)sinensis Wu,1983 蒙古突眼木蜂Proxylocopa(s.str.)mongolicus Wu,1983 原木蜂亚属Ancylocopa Maa,1954 巴氏原木蜂Proxylocopa(Ancylocopa)pavlovskyi(Popov),1935 褐足原木蜂Proxylocopa(Ancylocopa)przewalskyi(Morawitz),1886 阿尔泰原木蜂Proxylocopa(Ancylocopa)altaica(Popov),1947 光腹原木蜂Proxylocopa(Ancylocopa)nitidiventris(Smith),1878 褐背原木蜂新疆亚种Proxylocopa(Ancylocopa)parviceps xinjiangensis Wu,1983 新疆原木蜂Proxylocopa(Ancylocopa)xinjiangensis Wu nom.n.,1983 浅背原木蜂红跗亚种Proxylocopa(Ancylocopa)nix rufotarsa Wu nom.n.,1983 木蜂属Xylocopa Latreille,1802 栉木蜂亚属Ctenopxylocopa Michener,1938 窗木蜂Xylocopa(Ctenoxylocopa)fenestrata Fabricius,1798 木蜂亚属Xylocopa s.str.Latreille,1802 紫木蜂Xylocopa(s.str.)valga Gestaecker,1872 双月木蜂亚属Biluna Maa,1938 长木蜂Xylocopa(Biluna)tranquabarorum(Swederus),1787 金翅木蜂Xylocopa(Biluna)auripennis Lepeletier,1841 竹木蜂Xylocopa(Biluna)nasalis Westwood,1838 绒木蜂亚属Bombioxylocopa Maa,1939 茀氏绒木蜂Xylocopa(Bombioxylocopa)frieseana Maa,1939 中华绒木蜂Xylocopa(Bombioxylocopa)chinensis Friese,1911 台湾绒木蜂Xylocopa(Bombioxylocopa)bomboides Smith,1879 夜木蜂亚属Nyctomelitta Cockerell,1929 夜木蜂Xylocopa(Nyctomelitta)tranquabarica(Fabricius),1804 类木蜂亚属Mimoxylocopa Hurd et Moure,1963 赤足木蜂Xylocopa(Mimoxylocopa)rufipes Smith,1852 领木蜂亚属Zonohirsuta Maa,1938 领木蜂萍氏亚种Xylocopa(Zonohirsuta)collaris binghami Cockerell,1911 领木蜂杨氏亚种Xylocopa(Zonohirsuta)collaris yangweilla Maa,1963 领木蜂黧白亚种Xylocopa(Zonohirsuta)collaris albo-xantha Maa,1963 领木蜂萨氏亚种Xylocopa(Zonohirsuta)collaris sauteri(Friese),1963 曼氏木蜂Xylocopa(Zonohirsuta)melli Hedicke,1930 异木蜂亚属Alloxylocopa Maa,1939 灰胸木蜂Xylocopa(Alloxylocopa)phalothorax Lepeletier,1841 黄胸木蜂Xylocopa(Alloxylocopa)appendiculata Smith,1852 宽足木蜂亚属Platynopoda Westwood,1840 穿孔木蜂Xylocopa(Platynopoda)perforator Smith,1861 圆柄木蜂Xylocopa(Platynopoda)tenuiscapa Westwood,1840 大木蜂Xylocopa(Platynopoda)magnifica Cockerell,1929 扁柄木蜂Xylocopa(Platynopoda)latipes(Drury),1773 云南木蜂Xylocopa(Platynopoda)yunnanensis Wu,1982 尖足木蜂亚属Hoploxylocopa Hurd et Moure,1963 尖足木蜂Xylocopa(Hoploxylocopa)acutipennis Smith,1854 黄胸木蜂亚属Koptorthosoma Gribodo,1894 莎木蜂Xylocopa(Koptortosoma)shelfordi Cameron,1902 中华木蜂Xylocopa(Koptortosoma)sinensis Smith,1854 黄黑木蜂Xylocopa(Koptortosoma)flavo-nigrescens Smith,1854 杂木蜂Xylocopa(Koptortosoma)confusa Perez,1901 朱胸木蜂Xylocopa(Koptortosoma)ruficeps Friese,1910 蓝木蜂亚属Cyaneoderes Ashrnead,1899 蓝胸木蜂Xylocopa(Cyaneoderes)caerulea(Fabricius),1804 小蓝木蜂Xylocopa(Cyaneoderes)tumida Friese,1903 芦蜂族 体中或小型,黑色具黄斑(Ceratina),蓝色或绿色光泽(Pithitis);体毛少,光滑或具刻点;前翅3个亚缘室,第1室大于其他两个室,第3室上部明显窄于下部;雌性后足毛刷位于胫节,无臀板,第6节背板端部中央尖;雄性第8腹板简单,无顶突;生殖刺突与生殖节合并。 本族包括3个属。Ceratina分布于全北区,Pithitis分布于非洲界及东洋界, Zadontomerus分布于北美。中国有2个属。 [4] 绿芦蜂属Pithitis Klug,1807 绿芦蜂亚属Pithitis s.str.Klug,1807 绿芦蜂Pithitis(s.str.)smaragdula(Fabricius),1787 蓝芦蜂Pithitis(s.str.)unimaculata(Smith),1879 芦蜂属Ceratina Latreille,1802 光泽芦蜂亚属Euceratina Hirashima,Moure et Daly,1971 青芦蜂Ceratina(Euceratina)cyanea(Kirby),1802 芦蜂亚属Ceratina s.str.Latreille,1802 峨眉芦蜂Ceratina(s.str.)emeiensis sp.nov.新种 单一芦蜂Ceratina(s.str.)unicolor Friese,1911中国新记录 瓜芦蜂Ceratina(s.str.)cucurbitina Rossi,1792中国新记录 中国芦蜂Ceratina(s.str.)chinensis(Wu),1963 棒突芦蜂Ceratina(s.str.)satoi Yasumatsu,1936中国新记录 齿突芦蜂Ceratina(s.str.)iwatai Yasumatsu,1936中国新记录 无齿芦蜂Ceratina(s.str.)esakii Yasumatsu et Hirashima,1969中国新记录 旗尾芦蜂亚属Neoceratina Perkins,1912 齿胫芦蜂Ceratina(Neoceratina)dentipes Friese,1914 花芦蜂亚属Ceratinidia Cockerell et Porter,1899 冲绳芦蜂Ceratina(Ceratinidia)okinawana Matsumura et Uchida,1926 滑面芦蜂Ceratina(Ceratinidia)laeviuscula Wu,1963 南方芦蜂Ceratina(Ceratinidia)cognata Smith,1879 刻面芦蜂Ceratina(Ceratinidia)denticulata Wu,1963 日本芦蜂Ceratina(Ceratinidia)japonica Cockerell,1911 波氏芦蜂Ceratina(Ceratinidia)popovi Wu,1963 紧芦蜂Ceratina(Ceratinidia)compacta Smith,1879 花芦蜂Ceratina(Ceratinidia)simillima Smith,1854 莫芦蜂Ceratina(Ceratinidia)morawitzi Sickmann,1894 黄芦蜂Ceratina(Ceratinidia)flavipes Smith,1879 台湾芦蜂Ceratina(Ceratinidia)takasagona Shiokawa et Hirashima,1982 拟黄芦蜂Ceratina(Ceratinidia)hieroglyphica Smith,1854 马氏芦蜂Ceratina(Ceratinidia)maai Shiokawa et Hirashima,1982 革芦蜂亚属Lioceratina Vecht,1952 黄绣芦蜂Ceratina(Lioceratina)flavopicta Smith,1857中国新记录 花革芦蜂Ceratina(Lioceratina)kosemponis Strand,1913 四斑芦蜂Ceratina(Lioceratina)quadripunctata sp.nov.新种 黄芦蜂亚属Xanthoceratina Vecht,1952 小芦蜂族 布朗蜂属Braunapis Michener,1969 体小型;一般黑色;唇基具黄斑;前翅具2亚缘室,第1室远大于第2室;雌性后足胫节有毛,但不局限于胫节的某一小区;雄性第7腹板有若干皱;生殖器一般短于或长于其自身宽度;生殖刺突一般为膜质的拍状,有时2个,一个明显的平顶状的突起几乎靠近中线。 本属是小芦蜂族Allodapini中最大且分布最广的属。分布以非洲为主,经南亚(中国南部的云南南部、海南、香港、台湾;索罗门群岛)南至澳洲北半部。于枯枝内筑巢,其习性与其它独栖性蜂有区别,例如巢内不分独立的巢室;各龄幼虫聚于一室,可自由活动;成虫以渐进式饲育,直接饲喂幼虫;在幼虫体上存贮蜜;有类似社会性生活的现象,例如有专营生殖的成蜂支配采粉蜂的现象;成蜂饲喂幼蜂及成蜂间食物交换的行为。 何威布朗蜂Braunapis hewitti(Cameron),1908中国新记录 普安布朗蜂Braunapis puangensis(Cockerell),1929中国新记录 |
|
分布范围 |
国内分布: 河北、辽宁、浙江、江西、湖北、福建、广东、广西、四川、云南。 |
|
形态特征 | 成虫体长24-26 mm。雌虫黑色,头宽大于长;上颚2齿;额脊明显;后足胫节的胫基板明显,顶端分叉,位于后胫节3/5处;胸部被黄色;唇基、额及腹部第5-6节被褐色毛;颅顶后缘、颊、中胸、腹部第1节背板及第2-3节背板两侧被黄色长毛;各胫节及跗节被红褐色毛,后足最长;翅褐色,顶角处深,闪紫色光泽。雄虫体被黄色长毛,腹部末端最长;各胫节及跗节被黄色至黄褐色毛。 |